ŠTA SE DEŠAVA U TIJELU KADA SE POJAVI POVIŠEN KREATININ U KRVI I URINU? Evo šta morate da uradite u tom slučaju

Kreatinin je jedan od veoma važnih faktora za proizvodnju energije u mišićima. Oko dva procenta kreatina pretvara se u kreatinin i takav putuje kroz krvotok do bubrega, koji filtriraju njegov veći dio i transportuju u urin.

Ukoliko se smanji filtracija u bubrezima, odnosno izlučivanje kreatinina kroz urin, a proizvodnja ostane ista, koncentracija u krvi se povećava.

Količina nastalog kreatinina u jednom danu jednaka je mišićnoj masi tijela i različita je od čovjeka do čovjeka, i prvenstveno zavisi od sljedećih faktora:

Razlike u mišićnoj masi (na šta utiče pol, starost, rasa)
Razlike u ishrani (npr kod vegeterijanaca vrednosti kreatinina su niže)
Kod malnutricije
Nakon amputacije ekstremiteta, kod hospitalizovanih pacijenata, ciroze jetre, inflamacije i dr hroničnih bolesti, vrijednosti kreatinina su niže
Lijekovi inhibiraju tubularnu sekreciju (npr. cimetidin i trimetoprim) ili inhibiraju u GIT degradaciju (antibiotici širokog spektra)
Pri niskoj GFB, može se javiti povećana intestinalna (preko sluzokože creva) eliminacija kreatinina.

Referentne vrijednosti

Normalne vrijednosti kreatinina su od 41-88 μmol/l, kada se određuje kroz 24-časovni urin. U običnom urinu, normalne vrijednosti kreatinina kod odraslih muškaraca su 0,6 – 1,2 mg/dl, a kod odraslih žena 0,5 – 1,1 mg/dl. Osoba sa samo jednim bubregom može da ima normalan nivo kreatinina u krvi u rasponu od 1,8 – 1,9 mg/dl.

Nivoi kreatinina u krvi koji dostižu 2,0 mg/dl (150 μmol/l) ili više kod beba i 10,0 ili više kod odraslih mogu da ukažu na tešku bolest bubrega, potrebu za dijalizom i njegovo uklanjanje iz krvi.

Mišićavi mladi ljudi ili sredovečne odrasle osobe mogu imati više vrijednosti kreatinina u krvi od normale za opštu populaciju. Stara lica, s druge strane, mogu da imaju manje kreatinina u krvi od normale.

Bebe imaju normalan nivo kreatinina od oko 0,2 ili više, u zavisnosti od njihovog razvoja mišića. Kod ljudi sa teškom neuhranjenošću, gubitkom težine, i dugotrajnim bolestima, mišićna masa ima tendenciju da se smanjuje tokom vremena i, samim tim, njihov nivo kreatinina može biti manji nego što se bi se očekivalo za njihov uzrast.

Nizak nivo kreatinina

Retko se viđaju i skoro uvijek su u sprezi sa malom mišićnom masom. Blago snižene vrednosti kreatinina mogu se javiti tokom trudnoće.

Povišene vrijednosti kreatinina

Povišene vrijednosti kreatinina su znak smanjene glomerularne filtracije u bubrezima zbog akutnih ili hroničnih bolesti. Ono što je važno jeste to da u ranom stadijumu bolesti, nivo kreatinina u serumu neće biti visok. Kao mogući uzroci povišene vrijednosti kreatinina najčeće se navode:

Infekcije bubrega
Oštećenje bubrega nastalo dejstvom lijekova i toksina
Bolesti prostate, kamen u bubregu i drugi uzroci koji vrše opstrukciju mokraćnog sistema
Autoimune bolesti
Smanjen protok krvi kroz bubrege zbog šoka, dehidratacije, bolesti srca, komplikacija dijabetesa
Povećano oslobađanje iz mišića zbog povrede ili degenerativnih procesa
Kada je povećan unos kreatina kao dodataka u ishrani, nivo kreatinina može biti viši u odnosu na nivo koji bi bio da nije uziman kao suplement.

*U slučaju povišenih vrijednosti kreatinina u krvi ili urinu, obavezno se javite ljekaru